ISBN 978-605-81727-0-8

Yaşlılıkta Anti-Romatizmal İlaçların Kullanımı

1. Revizyon Tarihi: 11 Ocak, 2021
Yayın Tarihi : 02 Kasım, 2018

Yeşim Gökçe Kutsal 1

1Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD Öğretim Üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi-GEBAM Müdürü, Ankara


Özet Tam Metin PDF

Özet:

Yaşlılarda sadece hastalıkların klinik boyutu ve bununla bağlantılı olarak tanısal mantık değil, tedavi yaklaşımları da özellik arz etmektedir. Bu nedenle, yaşlılarda hastalıkların mekanizması ve nedenleri değerlendirildikten sonra, bu duruma özgü tedavi yöntemini belirlemek gerekir. Yaşlılarda ilaç farmakolojisini etkileyebilecek emilim, dağılım, metabolizma, atılım ve reseptör duyarlılığı aşamalarındaki fizyolojik değişiklikler yanında plazma albüminine bağlanması azaldığı için yan etkileri artan ilaçlar da mutlaka göz önüne alınmalıdır. Bilinmelidir ki; farmakokinetik değişiklikler «plazma ilaç konsantrasyonlarını» artırırken, farmakodinamik değişiklikler ise «ilaç duyarlılığını» artırır. İleri yaş grubunda ilaç metabolizmasını etkileyen diğer faktörler ise cins, komorbid durumlar, sigara tüketimi, diyet, ilaç etkileşimleri ve kırılganlık olarak tanımlanmaktadır. Yaşlılık döneminde romatolojik sorunlara yönelik olarak sık reçete edilen ilaçlar ile ilgili bazı özgün farklılıkların bilinmesi klinik uygulamalar açısından önem kazanmakta ve günlük pratik uygulamalara başarılı olarak yansımasını sağlamaktadır. Ayrıca yaşam kalitesini olumsuz etkileyen çoklu ilaç kullanımına zemin hazırlayan tüm faktörler göz önüne alınmalı, hastanaye yatma ve bunun getirdiği sosyal ve ekonomik sorunlardan sorumlu tutulan bu soruna gerek yaşlı hasta bağlamında, gerekse toplumsal açıdan duyarlı yaklaşılmalıdır. Komorbiditesi olan yaşlılar açısından ilaç-hastalık etkileşimi ve ilaç-ilaç etkileşimi de ayrı bir sorun olarak tanımlanmakta ve “Düşük dozla başla ve yavaş artır (Start low, go slow).” ilkesi, günümüzde “Çoğu ilacı kes, kullanılacakların dozunu azalt (Stop most, reduce dose).” olarak değiştirilmekte olup, yaşlılarda yan etki yapan sakıncalı olabilecek ilaçlara da dikkat edilmelidir. Bu bağlamda hazırlanmış olan değerlendirme ve taramalar klinisyenlere yol gösterici olacaktır. Bilindiği gibi klinisyenler, sıklıkla rutin olarak bitkisel ilaçlar/besin destekleri konusunda soru sormamakta, ayrıca hastalar da sıklıkla rutin olarak bitkisel ilaçlar/besin destekleri konusunda hekime bilgi vermemektedirler. Sıkça tüketilen bu ürünlerin reçeteli ilaçlarla etkileşimleri olabileceği akılda tutulmalıdır. Pek çok araştırma erişkin dönemdeki kişiler üzerinde yapılmakta, tedavi kılavuzları bu araştırmalardan kaynaklanan kanıtları temel almakta ve tedavi yaklaşımları bunlara dayandırılmaktadır. Oysa ileri yaş grubunda, özellikle huzurevlerinde veya bakım evlerinde yaşayan yaşlılar açısından bu ilaçlar uygun olmayabilir, yüksek risk oluşturabilir ve yararlanma oranları erişkinlere kıyasla daha düşük olabilir. Yaşlı hastalarda ilaç tedavisine uyumsuzluk nedenleri hastalıktan, ilaçtan, hastanın özel durumundan, hastanın izlem ve iletişim sorunlarından kaynaklanabilir. Tedavi başarısı olmayan ve uyum sağlamayan hasta bazında bu faktörler irdelenmelidir


Anahtar Kelimeler:

Yaşlanma, Yaşlı, Antiromatizmal ilaç, Uygunsuz reçeteleme, Çoklu ilaç kullanımı